Omdat Lisa nog een zwemwestrijd heeft te Genk (waar ze goud, zilver en brons haalt en een zeer sterke schoolslag neerzet), kunnen we pas rond 18u vertrekken. Onderweg eten we iets en rijden vervolgens verder totdat het ongeveer 21u45 is. We overnachten op een parking langs de A29, iets voorbij Amiens. Op die manier kunnen we morgen op een 2-tal uur op de startbestemming zijn van onze reis langs de Normandische kust en kunnen we nog volop van de dag zelf genieten.

Na het ontbijt rijden we verder door naar Varengeville-sur-Mer. Het is nog ongeveer 2u rijden en rond 11u zijn we daar. We parkeren op een zeer ruime parking in route de l'égilse. Het middagmaal nemen we nog in de mobilhome en dan gaan we op stap. Vrij snel zijn we aan het kerkje met rondom het kerkhof, beide met een mooi uitzicht vanop de klif op de zee. Op het moment dat we daar zijn, volop in de zon, lijkt er geen mooiere plaats als laatste rustplaats denkbaar. Over de zee hangt nog mist, waardoor het haast niet te zeggen is waar het water stopt en de wolken beginnen. Het is één lichtblauwe wand waar we naar kijken. Af en toe kunnen we bij het zien van een boot inschatten waar de zee eindigt ... maar anderzijds lijken die boten dan weer zweven in een blauwe luchtmassa. Mooi om zien.

Het eerste deel van de wandeling gaat grotendeels langs de kustlijn, al is die niet steeds zichtbaar wanneer we door de bossen bovenop de kliffen lopen. Er zijn 2 punten waar er kan worden afgedaald tot aan de kust. Het tweede deel van de wandeling loopt door Varangeville-sur-Mer met z'n talrijke villa's. Het is duidelijk dat hier niet de doorsnee Fransman woont.

Na de wandeling rijden we door naar Étretat, waar we een plaats voor één nacht reserveren op camping Munticipal. Naast de camping is er een camperplaats (die vrij vol staat), maar we opteren voor de camping om een ontspannende douche te kunnen nemen (wat in de mobilhome, eerlijk gezegd, toch minder evident is met 4 personen). De camping is al redenlijk goed bevolkt (enkel campers), maar er zijn nog heel wat plaatsen vrij op de zeer verzorgde grasveldjes.

Vóór het avondeten rijdt papa nog met het plooifietsje naar het centrum ven Étretat om te zien waar we morgenvroeg met de camper kunnen parkeren (liefst dichtbij het parcours van de geplande wandeling). De banden van het fietsje staan vrij plat en we hebben geen pomp bij... Het is dus puffen bergop en dat zonder versnellingen. Op Avenue George V is er een zeer ruime parking met aan de overkant van de weg plaats voor mobilhomes. Dus dat komt goed voor morgen!

Het avondeten nemen we in de mobilhome, want om buiten te zitten is het nog net iets te koud. Maar het zou de komende dagen stap-voor-stap warmer worden, dus misschien lukt het nog wel om tijdens deze trip eens buiten te eten.

We hebben een rustige nacht gehad op camping Municipal. Het is best wel koud (het heeft gerijmd op het gras), maar het is prachtig helder weer een al snel ligt de camping in de zon. Na een verkwikkende warme douche en een ontbijt, rijden we naar de parking die papa gisterenavond al is gaan bekijken. Wanneer we daar aakomen, is deze nog volledig leeg.

We wandelen eerst naar het centrum van Étretat op zoek naar een bakker voor onze picknick deze middag. We kopen er 2 uit de kluiten gewassen stokbroden en nog een groot brood (voor samen amper 2 EUR, spotgoedkoop eigenlijk én lekker zoals later zou blijken). De wandeling die we hebben gepland, bestaat uit twee lussen elk vertrekkende vanaf de dijk van Étretat. We gaan (bekeken met gezicht naar zee) eerst voor de rechter lus. We denken op die manier optimaal van de stand van de zon te kunnen genieten. Na een kort klimmetje, hebben we een eerste prachtig uitzicht (en die mooie uitzichten zullen zich de rest van de wandeling aan elkaar rijgen). De eerste lus keert terug langs de velden. Iets voor de middag zijn we terug in Étretat. Op een bank op de dijk eten we onze picknick met heerlijk vers stokbrood.

Daarna vatten we de tweede lus aan die ons van links een zicht geeft op Étretat en de prachtige krijtrotsen. Telkens opnieuw krijgen we nieuwe en werkelijk bloeidmooie zichten te zien. Terugkeren doen we langs het golfterrein van Étretat.

Eerlijk gezegd was zeker de helft van de wandeling redelijk druk, maar de pracht van de kliffen, hebben dit snel doen vergeten. Het is een superwandeling met een uitzonderlijk mooie natuurpracht. Het is duidelijk dat Étretat niet op een tocht in Normandië mag ontbreken. En zoals steeds geeft de natuur pas het beste van zichzelf al wandelend prijs.

Rond 14u staan we terug aan de mobilhome. De parking is ondertussen netjes volgelopen. We rusten nog even uit en rijden dan verder naar Honfleur. Daar gaan we aan de haven op een ruime camperplaats staan. Na een koffietje in de mobilhome, gaan mama en Lisa al op verkenning in het dorpje (op zoek naar o.m. een short voor Lisa, want uit degene die ze bij zich had, blijkt ze na een jaar te zijn uitgegroeid). 's Avonds gaan we iets eten in één van de talrijke restaurantjes langs de binnenhaven. We zitten buiten, wel nog onder een gasstraler (want het is nog net iets te koud 's avonds om zo buiten te zitten). Alle restaurants bieden menu's aan die zeer democratisch zijn van prijs. Voor ongeveer 20 EUR hebben we een voorgerecht, hoofdschotel en dessert. Voldaan keren we dan ook terug naar onze mobilhome.

Een prachtige, zonnig dag die we starten met een bezoek aan Honfleur. Tijdens de voorbereiding van deze reis hadden we op het internet gelezen dat Honfleur tot de mooiste historische dorpjes van Frankrijk behoort ... misschien toch nog eens nalezen als we thuis zijn, want echt onder de indruk zijn we niet. In de zon is het binnenhaventje met een prachtige weerspiegeling van de kleurrijke huizen in het water, wel een heel mooi beeld, maar verder is er niet zo echt veel te zien. Er zijn wel talrijke vakwerkhuizen, maar eerlijk gezegd wel wat verwaarloosd en met telkens 'gewone' bebouwing er tussen waardoor de charme van een historische stadje er niet echt is. Desalniettemin een leuke plak voor een snelle tussenstop (maar niks meer).

We rijden vervolgens verder naar Arromaches-les-Bains. Onderweg eten we iets en rond 14u zijn we daar. We zetten ons in het centrum op een gratis camperplaats (wel wat ongelukkig aan de kant, want alle gewone plaatsen zijn volzet).

In Arromanches-les-Bains is één van de twee zogenaamde Mulberryhavens aangelegd. Mulberry was de codenaam voor twee kunstmatige havens (Mulberry A en Mulberry B) die onmiddellijk na de landingen bij Normandië op 6 juni 1944, werden aangelegd. Mulberry A werd in de Amerikaanse sector bij Saint-Laurent-sur-Mer (Omaha Beach) aangelegd. Mulberry B in de Britse sector bij Arromanches (Gold Beach). Deze haven bij Arromanches-les-Bains was nodig om na de invasie de geallieerde troepen te kunnen blijven bevoorraden en groot materieel aan land te kunnen brengen. Hiervoor was het nodig dat schepen met een grote diepgang konden aanmeren. De bestaande zeehavens in Normandië waren moeilijk in te nemen en zouden naar verwachting ook door de Duitsers onklaar worden gemaakt. Met de aanleg van de tijdelijke haven is werd op 7 juni 1944 gestart door het tot zinken brengen van oude oorlogs- en vrachtschepen (de z.g. Blockships waaronder de Nederlandse kruiser Sumatra). Op deze wijze ontstond een golfbreker met een totale lengte van ca. 7 km. Hierop volgend werden aan de zeezijde achter de gezonken schepen, zogenaamde Phoenix-caissons tot zinken gebracht. Deze caissons waren in het geheim vooraf al in Engeland vervaardigd en elk voorzien van een kanondek met Bofors-luchtafweergeschut geschutskoepel. In de luwte van de golfbreker werden, uit stalen pontons opgebouwde, drijvende loskaden aangelegd (de 'Whale' of 'Lobnitz-pieren'), die via drijvende bruggen verbinding kregen met de stranden van Arromanches. Deze rechthoekige pontons van beton en staal waren op vier hoeken voorzien van 30 meter lange, beweegbare, steunpilaren. Door middel van deze steunpilaren konden de pontons de getijdebewegingen volgen en kon onafhankelijk van het getij ononderbroken worden gelost. Om de loscapaciteit van de pontons te vergroten werden betonnen pontons als een soort tussenkaden, tussen de verankerde (hoofd-)kade pontons geplaatst. De lospontons werden door middel van drijvende pieren verbonden met het vaste land. De genie had alles nauwkeurig voorbereid en zorgde dat bij de bouw van de haven ook goede afvoerwegen werden aangelegd richting het achterland. De haven functioneerde goed maar werd na enkele dagen (19 juni 1944) geteisterd door een zware voorjaarsstorm welke drie dagen aanhield. Hier waren de Mulburryhavens niet op berekend. Bij de haven van Arromanches was de schade te herstellen waardoor deze een belangrijke bijdrage heeft kunnen leveren bij de bevoorrading van de manschappen. In Arromanches-les-Bains is een museum gevestigd dat door middel van maquettes en films een goed beeld geeft van deze tijdelijke haven tijdens de Tweede Wereldoorlog. De haven bestaat niet meer, maar een deel van de caissons is voor de kust blijven liggen.

We bezoeken eerst het 360°-filmmuseum bovenaan Arromanches. Daarna gaan we naar het museum dat beneden in het centrum is gelegen. Je wordt van dit alles toch wel even stil.

Wanneer we terug aan de mobilhome zijn, is er nog steeds geen gewone standplaats vrijgekomen en besluiten we daar toch niet te blijven staan. We rijden naar de parking bovenaan Arromanche (de parking vlak bij het 360°-filmmuseum), waar mobilhomes voor 6 EUR kunnen overnachten. We staan er schitterend met zicht op zee!

Vandaag rijden we naar Omaha Beach en het Amerikaans kerkhof, maar voor we vertrekken doe ik (papa) nog een wandeling die verterkt vanop de camperplaats bovenaan Aromanches-les-Bains en gaat tot Longues-sur-Mer. Bij de start van de wandeling is het nog bewolkt, maar gaandeweg breekt de zon door en wordt het zelfs bijzonder warm (20°C). De wandeling komt uit de Rother-wandelgids waar in vermeld staat dat de de zone bovenop de kliffen tussen Aromanches en Longues vermeden moet worden wegens gevaar op afkalving. Daarom gaat de tocht via de velden meer in het binnenland naar Longues-sur-Mer. Op het moment dat ik een aantal huizen is het zicht krijg, stormen er plots 4 blaffende honden over een wei op me af... Twee blijven op enkele meters van me staan, maar de andere 2 springen blaffend op m'n benen ... tot ik plots in de kuit gebeten wordt. M'n gebaren tot rust lijken gelukkig te helpen en ze blijven allen staan, terwijl ik verder stap. Als ik wat later naar m' been kijk, lijkt het wel mee te vallen. Het bloedt wel en de beet is duidelijk te zien, maar het is geen diepe wonde. Een snelle check op het inentingskaartje in m'n portefeuille, zegt me dat ik in ongeveer 2 jaar geleden ben ingeënt tegen tetanus. Dat stelt me gerust. Omdat ik geen bijzondere pijn heb, besluit ik verder te stappen. Hoe dan ook, keer ik niet langs deze weg terug. Dat doe ik wat later - ondanks de waarschuwing in de Rother gids - langs de kliffen want terug langs de honden lijkt me ook geen veilige optie. De heenweg eindigt op het strand van Longues-sur-Mer. Vanaf daar stap ik dus langs de kust en bovenop de kliffen terug naar Arromanches. Omwille van de waarschuwing in de Rother-gids ben ik extra op m'n hoede, maar ik zie nergens verbodsborden en kom - in tegenstelling tot op de heenweg via het binnenland - nog enkele andere wandelaars op dit pad tegen. Dit deel van de wandeling is trouwens het mooiste ... dus zeker de moeite waard om het te doen (en ik vermijd er die verdomde honden mee).

Iets na de middag ben ik terug aan de mobilhome. Mama en Lisa zijn ondertussen naar het centrum van Arromanches geweest (klinkt te groot als ik dit zo schrijf, want het is echt niet meer dan één straat dat eindig op een plein waar het oorlogsmuseum gelegen is). Ze hebben er stokbrood en een armbandje gekocht.

We besluiten om onmiddellijk door te rijden naar de parking van het Amerikaans kerkhof aan Omaha Beach. Daar eten we de stokbroden. Daarna bezoeken we het indrukwekkende en super verzorgde kerkhof met de iets meer dan 9.000 kruisen voor de Amerikaans soldaten die er gesneuveld zijn tijdens en kort na de landing. Het overgrote deel van de vermelde data van overlijden is 6 juni 1944. Het moet hier toen een echte gruwel geweest zijn. De volgende informantie komt van Wikipedia:

"...Omaha Beach was de geallieerde codenaam en thans ook de lokale naam voor een van de vijf (Utah, Omaha, Gold, Juno en Sword) landingszones voor de invasie van Normandië op 6 juni 1944. Het strand is ongeveer vijf kilometer lang, van Sainte-Honorine tot Vierville-sur-Mer.

In het westelijk deel zou de Amerikaanse 29e Infanteriedivisie landen, en in het oostelijk deel de 1e Infanteriedivisie. Het belangrijkste doel was het veroveren van het gebied tussen Port-en-Bessin en de rivier de Vire, waarna zuidwaarts kon worden opgerukt in de richting van Saint-Lô.

De Duitsers hadden hun verdediging goed voorbereid. Overal onder de hoogwaterlijn lagen obstakels op het strand en sommige delen van het gebied, met name boven de hoogwaterlijn, waren voorzien van landmijnen. Bovendien bood het langzaam afhellende strand een prima schootsveld voor de verdedigers die zich verschansten in bunkers bovenop de ruim dertig meter hoge kliffen. Aanvankelijk werd het gebied verdedigd door een samenraapsel van uit Polen en Rusland afkomstige troepen, maar vlak voor de invasie werden ze vervangen door de Duitse 352e Infanteriedivisie. Deze behoorde tot de best getrainde troepen in het gebied. Toch had Omaha Beach door de verkenningen weinig geheimen of verrassingen.

De landing op Omaha Beach leidde tot grote geallieerde verliezen. De inleidende bombardementen en beschietingen waren slordig uitgevoerd en hadden weinig schade aangericht. Van de 29 Duplex Drive Sherman tanks die met een soort kraag om konden blijven drijven, gingen bij de landing 27 stuks verloren, waardoor de infanterie weinig vuursteun kreeg. De soldaten uit de landingsvaartuigen moesten dertig meter door ondiep water waden om het strand te bereiken. Volgens het oorlogsdagboek van de 1ste divisie waren alle officieren en sergeanten van de divisie binnen tien minuten na het neerlaten van de landingskleppen gewond of dood. De divisie had geen leiding meer en reageerde nergens meer op. Na een uur bevonden de mannen zich nog steeds op het strand, in dekking tegen hevig machinegeweervuur. Pas na de landing van brigadegeneraal Norman Cota kregen de troepen weer wat moed, en ten slotte lukte het om door de Duitse linies te breken. Een van de belangrijkste missers bij de Amerikaanse aanval op Omaha Beach, was het weigeren van de "Funnies" door generaal Bradley. De Funnies waren speciale aangepaste tanks, die bijvoorbeeld een vlegel voorop hadden om mijnen onschadelijk te maken.

De Amerikanen telden uiteindelijk meer dan drieduizend doden en gewonden, waarvan tweeduizend in de eerste uren van de invasie. Onderzoek door BBC documentairemakers in 2007 gaf aan dat deze verliezen vermoedelijk veel hoger waren en dat in de eerste achttien uur van de invasie vierenhalf- tot vijfduizend man omkwamen en gewond raakten op Omaha Beach.

Boven in de duinen achter Omaha Beach bij Colleville-sur-Mer ligt een Amerikaanse begraafplaats met voornamelijk in Normandië gesneuvelde Amerikaanse soldaten. Deze begraafplaats is in eeuwige bruikleen gegeven aan de Verenigde Staten..."

Na het bezoek aan het kerkhof, gaan we nog eens tot aan het strand zelf. We zien er een Amerikaanse bezoeker in een flesje wat zand en zeewater meenemen als herinnering aan het verre Europa waar misschien zijn grootvader is gesneuveld (we hebben er het raden naar...).

We staan rond 15u terug aan de mobilhome en besluiten vlakbij naar camping "Le Robinson" te rijden voor een overnachting. I.t.t. tot op de camping in Étretat, is het hier zeer rustig. Op een groepje Duitsers na, zijn we er de enige gasten. We kunnen nog een tijdje buiten in het zonnetje zitten, al begint het weer tegen het avondeten toch al wat te keren: meer bewolking en een frissere wind. Dus eten we gezellig binnen. Zal het vandaag nog regenen? Het antwoord weten we rond 20u. Het start met wat gedonder, gevolgd door regen die tot een stuk in de nacht zal aanhouden.

Het weer is plots een heel stuk killer met zware bewolking. En wanneer we opstaan is er nog wat motregen. Een groot verschil met het weer waarmee we de voorbije dagen verwend zijn geweest. We twijfelen daardoor wat we vandaag en morgen nog zullen doen (morgenavond moeten we thuis zijn). We wegen de alternatieven wat tegen elkaar af en bekijken de weersvoorspelling op de smartphone. Het weerdipje zou slechts heel tijdelijk zijn, met morgen opnieuw een topdag. We besluiten ons daarom aan het oorspronkelijke plan te houden. D.w.z. dat we doorrijden tot in Jobourg.

Eerst gaan Lisa en papa vanaf de camping nog eens tot aan Omaha Beach. Via de achterkant van de camping is het slechts een korte wandeling naar het strand. Dat ligt er verlaten en rustig bij. Haast onwezenlijk om te vatten dat op 6 juni 1944 hier op enkele uren tijd duizende soldaten zijn omgekomen.

Onderweg naar Jobourg, maken we nog een tussenstop aan 'Pointe du Hoc'. Ook hier hebben de Amerikanen een goed onderhouden herdenking, deze keer aan de Rangers die hier op D-day strijd hebben geleverd. De volgende informantie komt van Wikipedia:

"...In de Tweede Wereldoorlog werd dit punt bestreken door Duitse bunkers en kanonnen. De Duitsers hadden zes 155 mm kanonnen geïnstalleerd, om de landingsstranden te verdedigen. Op 6 juni 1944, bij de landing in Normandië, was Pointe du Hoc een doelwit van de geallieerden, om de bedreigde stranden vrij te krijgen van het dreigende geschut van de 155 mm scheepskanonnen. Deze moeilijke en zware missie werd toevertrouwd aan de US 2nd Ranger bataljon, onder leiding van luitenant-kolonel James Earl Rudder. 225 man zouden landen op het strand en moesten de kanonnen vernietigen. De dagen voordat de landing op Pointe du Hoc plaatsvond, werd het zwaar gebombardeerd. Door deze bombardementen hadden de Duitsers de 155 mm kanonnen meer landinwaarts geplaatst, hetgeen de Rangers niet wisten. Om 7 uur in de morgen bereikten de Rangers de voet van de 30 meter hoge klippen, die door de Duitsers vanuit bunkers werden verdedigd. Met behulp van touwladders en met mortieren omhoog geschoten enterhaken met touwen, slaagden de mannen erin tegen de kliffen op te klimmen, de Duitsers uit te schakelen en een strategische positie in te nemen. Men ontdekte echter dat de kanonnen uit de bunkers weggehaald waren. De Rangers verzamelden zich boven en enkele gingen op zoek naar de artillerie. Deze werd al vlug gevonden en vernietigd. De lastigste periode kwam na de aanval op de klip. De groep bleef twee dagen geïsoleerd en moest verschillende Duitse tegenaanvallen afslaan om de positie onder controle te houden. In de morgen van 7 juni bedroeg het aantal inzetbare manschappen 90 tot 100 man, waarvan velen lichtgewond waren. Opgesloten tussen de bunkerresten hadden ze geen voedsel meer en zaten ze krap in hun munitie. Later die dag arriveerden uiteindelijk enkele versterkingen en konden de Duitsers definitief worden teruggedrongen.

Tegenwoordig is het mogelijk Pointe du Hoc gratis te bezoeken. Het terrein is na 60 jaar nog steeds als een maanlandschap bezaaid met diepe kraters. Tussen deze kraters, die zijn veroorzaakt door beschietingen van de geallieerden, liggen nog kapotte delen van de Duitse bunkers. Enkele van deze bunkers staan nog geheel of gedeeltelijk overeind. Er is een gedenkteken en museum opgericht, gewijd aan de bloedige slag die er heeft plaatsgevonden. Het Pointe du Hoc Federal Monument, heeft een naaldvorm en is gebouwd op de schietbegeleidingspost. Het monument is terug volledig toegankelijk voor bezoekers. Men kan in de bunker op de punt om een zicht te hebben over de zee die voor de Pointe Du Hoc ligt. Op het dak staat het monument. Er hebben werkzaamheden plaatsgevonden die de vuurgeleidingsbunker moesten beschermen tegen de erosie. Het project werd uitgevoerd door de American Battle Monuments Commission en kostte 4.375.000 dollar..."

Zoals in Wikipedia staat, ligt het landschap aan 'Pointe du Hoc' bezaaid met diepe kraters. De getuigen van zware gevechten die de Amerikaanse Rangers er met de Duitsers hebben geleverd. Je wordt er stil van als je dit van bovenop een bunker overschouwt. Op 6 juni 1944 moet het hier een echt inferno geweest zijn.

Onderweg naar Jobourg zijn er nog fikse regenbuien, maar naarmate we de kust naderen, zien we opnieuw blauwe lucht boven zee! We komen rond 15u aan op de parking aan Nez de Jobourg. Een prachtige plek om te overnachten. Zicht op zee en de omringende weilanden die er met op elkaar gestapelde stenen van elkaar zijn gescheiden. Wat verderop staat een auberge ... waar ze 'crêpes' serveren. Jonas en Lisa waren al een tijdje vragende partij om eens een 'crêpe Normanie' te proeven. Dit is ons moment. Het prachtige zicht op de zee (die ondertussen opnieuw ligt te blinken onder een stralende zon) krijgen we er gratis bij.

Omdat we morgenavond thuis willen zijn (en dus niet te laat willen vertrekken), besluiten we de wandeling die voor morgen gepland stond, in twee te splitsen en er vandaag reeds een deel van te doen. Het weer is immers super. Jonas en Lisa hebben er niet echt veel zin meer in. Zij keren terug naar de mobilhome. Mama en papa gaan richting Baie d'Ecalgrain. Wat een prachtige wandeling! Wat een weer ook. Wie had deze ochtend gedacht dat het nog zo mooi zou worden? Na het avondeten kunnen we vanuit de mobilhome genieten van een prachtige zonsondergang. We gaan niet te laat slapen, want morgen willen we rond 9u aan de rest van de wandeling kunnen beginnen, zodat we rond de middag huiswaarts kunnen vertrekken.

Zoals voorspeld staan we op onder een stralende zon, wel met een koude wind (maar daar daar kunnen we ons tegen kleden). Zoals gepland zijn we vroeg uit de veren zodat we rond de middag naar huis kunnen vertrekken. We hebben dan immers nog meer dan 700 km voor de boeg.

We doen vandaag het tweede deel van de initieel geplande wandeling hier aan Nez de Jobourg. Dit deel brengt ons effectief aan de 'nez'. We volgen de kustlijn enkele kilometers lang. Een prachtige route. We keren langs het binnenland terug naar de parking waar onze mobilhome staat. Nog voor de middag zijn we op weg naar huis.

Als we nog eens terugkeren naar Normandië, pikken we de draad hier ongetwijfeld terug op. Op het schiereiland Cotentin (zo heet dit deel van het departement Manche) kunnen meerdere mooie vakantiedagen doorgebracht worden ... om dan bv. te eindigen in Mont Saint Michel (meteen al een idee voor een volgende Paasvakantie?).

De terugweg verloopt goed, tot we in België zijn. We kunnen er niet omheen: telkens we van een reis terugkomen hebben we file in België. Zelfs nu op een zondag om 20u30 staan we stil (omwille van werken aan een brug). Op zo'n moment kan je het missen als kiespijn. Om 22u staan we op de oprit. Het was een prachtig weekje Normandië, mee dank zij het zeer mooie weer!